Interpelacja w sprawie podjęcia przez ministerstwa wspólnych działań w celu wdrożenia w Polsce procedury analizy przyczyn przypadków śmierci dzieci
Szanowny Panie Ministrze,
kilka tygodni temu cała Polska żyła tematem zakatowanego przez ojczyma ośmioletniego Kamila z Częstochowy. Ten skrajny przypadek dobitnie przypomniał polskiemu społeczeństwu o niedoskonałości systemu niezdolnego do tego, by odpowiednio wcześnie wyrwać ofiary z rąk oprawców, zanim dojdzie do tragedii. Dramat przemocy domowej dotyka jednak według badań nawet 40 procent polskich dzieci.
W niedawnej interpelacji poselskiej do ministra rodziny i polityki społecznej (interpelacja nr 41266 z 18 maja 2023 r.) zapytałem o podejmowane działania zmierzające do wdrożenia w Polsce systemowej procedury analizy przyczyn przypadków śmierci dzieci – na wzór rozwiązań nazywanych Child Death Review (CDR) lub Serious Case Review (SCR), znanych z krajów takich jak Wielka Brytania czy USA. W krajach tych specjalne komisje złożone z przedstawicieli pomocy społecznej, Policji czy jednostek oświaty analizują każdy przypadek śmierci dziecka wynikającej z przemocy lub zaniedbania i opracowują raporty, na bazie których sugerowane są usprawnienia w działaniu poszczególnych instytucji i zmiany w prawie. Procedury te zwykle muszą być zrealizowane w określonym czasie (w przypadku Wielkiej Brytanii do sześciu miesięcy) i są koordynowane przez wyspecjalizowany w tym centralny organ (w Polsce mógłby on działać na przykład przy urzędzie rzecznika praw dziecka).
W odpowiedzi ministerstwo wymieniło szereg już istniejących w naszym kraju rozwiązań mających służyć walce ze zjawiskiem przemocy wobec dzieci, wspominając również o zmianach w prawie wprowadzonych na przestrzeni ostatnich miesięcy w ramach ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw. Są to rozwiązania ważne i potrzebne. Większość z tych mechanizmów funkcjonowała już jednak w czasie, gdy Kamil z Częstochowy był katowany we własnym domu. Podobny los wciąż dotyka tysięcy innych dzieci, co dobitnie świadczy o tym, że system ich ochrony musi być stale rozwijany. Bezpieczeństwo najmłodszych, którzy sami nie są w stanie się obronić, jest zbyt ważne, by władze państwowe spoczywały w tej sprawie na laurach.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zadeklarowało też jednak w swojej odpowiedzi, że jest gotowe do podjęcia rozmów na temat wdrożenia procedur analizy przyczyn przypadków śmierci dzieci na wzór brytyjski, co jest już w tym resorcie przedmiotem analiz. Stwierdzono jednak, że działania te muszą się odbywać we współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwem Sprawiedliwości, które z uwagi na karny charakter spraw przemocy domowej powinny być wiodące przy opracowywaniu rozwiązań w tym zakresie.
W związku z powyższym proszę o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
1. Czy w ramach prac ministerstwa prowadzone są analizy dotyczące możliwości wprowadzenia w Polsce systemowej procedury analizy przyczyn przypadków śmierci dzieci? Jeśli tak, to jakie wnioski płyną z tych analiz? Jeśli nie, to dlaczego?
2. Czy ministerstwo jest gotowe podjąć działania międzyresortowe z Ministerstwem Rodziny i Polityki Społecznej w celu opracowania zmian w prawie pozwalających na wdrożenie w Polsce procedury Serious Case Review na wzór brytyjski? Jeśli tak, to kiedy planowane jest podjęcie takich działań? Jeśli nie, to dlaczego?
Z poważaniem
Franciszek Sterczewski
Zgłaszający: Franciszek Sterczewski, Piotr Adamowicz, Tomasz Aniśko, Mateusz Bochenek, Jerzy Borowczak, Małgorzata Chmiel, Janusz Cichoń, Zofia Czernow, Waldy Dzikowski, Joanna Fabisiak, Joanna Frydrych, Krzysztof Gadowski, Aleksandra Gajewska, Cezary Grabarczyk, Agnieszka Hanajczyk, Iwona Hartwich, Klaudia Jachira, Michał Jaros, Joanna Jaśkowiak, Marcin Kierwiński, Joanna Kluzik-Rostkowska, Ewa Kołodziej, Iwona Maria Kozłowska, Robert Kropiwnicki, Wojciech Król, Henryka Krzywonos-Strycharska, Maciej Lasek, Gabriela Lenartowicz, Artur Łącki, Magdalena Łośko, Aleksander Miszalski, Sławomir Neumann, Tomasz Piotr Nowak, Mirosława Nykiel, Marzena Okła-Drewnowicz, Paweł Olszewski, Katarzyna Osos, Paweł Papke, Katarzyna Maria Piekarska, Agnieszka Pomaska, Paweł Poncyljusz, Jacek Protas, Dariusz Rosati, Grzegorz Rusiecki, Jakub Rutnicki, Grzegorz Schetyna, Krystyna Sibińska, Tomasz Siemoniak, Krystyna Skowrońska, Marek Sowa, Adam Szłapka, Krystyna Szumilas, Tomasz Szymański, Cezary Tomczyk, Małgorzata Tracz, Jarosław Urbaniak, Jarosław Wałęsa, Marta Wcisło, Anna Wojciechowska, Witold Zembaczyński, Piotr Benedykt Zientarski